Πως η πανδημία επηρεάζει τα παιδιά

Οι επιπτώσεις στον ψυχισμό των παιδιών και τρόποι που μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε.

Οι διαμορφούμενες συνθήκες της Πανδημίας του COVID-19 (Κορονοϊού), φέρνουν τους γονείς αντιμέτωπους με πραγματικά αντίξοες συνθήκες αφού καλούνται ν' αναλάβουν πολλούς και συγχρόνως διαφορετικούς ρόλους.

Χρειάζεται να γίνουν γιατροί και να εξηγήσουν στα παιδιά τους: Τι είναι ο «Κορονοϊός», τους νέους τρόπους υγιεινής και για ποιο λόγο πρέπει να μείνουν σπίτι.

Χρειάζεται να γίνουν δάσκαλοι και να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους στο «νέο» σύστημα εκπαίδευσης.

Χρειάζεται να γίνουν παιδαγωγοί και να ανακαλύψουν μαζί τους ενδιαφέρουσες δραστηριότητες για να μη βαριούνται στο σπίτι.

Και πάνω απ’ όλα πρέπει να διατηρήσουν το δικό τους ρόλο, αυτό του γονιού, του φροντιστή ενώ οι ίδιοι δουλεύουν από το σπίτι ή μπορεί να πλήττονται επαγγελματικά.

Όλα τα παραπάνω κάνουν τη ψυχολογική και συναισθηματική τους κατάσταση πολύ δύσκολη και ενώ οι ίδιοι πιστεύουν ότι τα παιδιά τους δεν αντιλαμβάνονται τις αλλαγές και το διάχυτο άγχος που επικρατεί στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, είναι γεγονός ότι τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στη ψυχική πίεση που βιώνουν τα άτομα που τα φροντίζουν.

Ο ψυχισμός των παιδιών είναι άμεσα συνδεδεμένος με το ψυχισμό των γονιών

Η ψυχική πίεση και το άγχος των γονιών μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα των παιδιών να διατηρήσουν σταθερό το επίπεδο λειτουργίας τους και επηρεάζει τα συναισθήματά τους. Τα παιδιά φοβούνται και αναστατώνονται.

Τα παιδιά μικρότερης ηλικίας δε μιλούν για το φόβο και την αναστάτωσή τους αλλά συνήθως αντιδρούν με :

• Υπερκινητικότητα
• Διαταραχές πρόσληψης τροφής
• Δυσκολία στον ύπνο
• Προσκόλληση στους γονείς
• Έντονη έκφραση θυμού
• Κλείσιμο στον εαυτό
• Παλινδρόμηση σε στάδιο μικρότερης ηλικίας

Πώς διαχειριζόμαστε αυτή την κατάσταση

Για να μπορέσουν οι γονείς να προστατεύσουν τα παιδιά τους πρέπει :

• Να λειτουργήσουν ως ένα σταθερό πλαίσιο, που προσφέρει ασφάλεια, φροντίδα, παρηγοριά και ανακούφιση ειδικά σε περιόδους άγχους και κρίσεων.
• Να διατηρήσουν μια ψύχραιμη και υπεύθυνη στάση. Να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και να σέβονται τις οδηγίες των ειδικών καθώς τα παιδιά μιμούνται τις συμπεριφορές των γονιών και βλέποντάς τους θα τους είναι πιο εύκολο να υιοθετήσουν τις συμπεριφορές τους.
• Να διατηρήσουν το πρόγραμμα και τη ρουτίνα των παιδιών, όσο αυτό είναι εφικτό. Η διατήρηση της ρουτίνας είναι πολύ σημαντική για τα μικρά παιδιά διότι τα κάνει να νιώθουν ασφάλεια και σταθερότητα.
• Να διατηρήσουν σταθερές ώρες στα γεύματα και στις ώρες ύπνου. Επίσης καλό θα ήταν να ορίζεται μια συγκεκριμένη ώρα που θα παίξουν, θα διαβάσουν και θα επικοινωνούν με τους φίλους τους. Το κλείσιμο των σχολείων και η αποχή από τις δραστηριότητες μπορεί να οδηγήσει στην κοινωνική απομόνωση των παιδιών. Στην παρούσα φάση ενασχόληση με το διαδύκτιο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι βοηθητική.
• Να απευθυνθούν σε εξειδικευμένα κέντρα και να παρακολουθήσουν online δραστηριότητες μαζί με τα παιδιά τους. Μέσα από κινητικά παιχνίδια, αφήγηση παραμυθιών και γνωστικά παιχνίδια θα βρουν τρόπους να επικοινωνήσουν μαζί τους εποικοδομητικά και μέσα από την ασφάλεια του σπιτιού.
• Να διευκολύνουν τα παιδιά να κατανοήσουν το γεγονός, να διατυπώσουν τις απορίες, τις ανησυχίες τους, να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να αισθανθούν ότι οι γονείς τους μπορούν να τους παρέχουν τη στήριξη που χρειάζονται

Η ιστορία μας έχει διδάξει πως ο άνθρωπος καταφέρνει ακόμα και στις πιο ακραίες συνθήκες να υπερβαίνει τη μοίρα του, να ανταπεξέρχεται στις δυσκολίες και να επιβιώνει.

Αυτό που βιώνουμε είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Ας έχουμε στο μυαλό μας ότι είναι κάτι παροδικό και ας είμαστε αισιόδοξοι. Με υπομονή, ελπίδα και πίστη στην επιστήμη και στον άνθρωπο θα ξεπεράσουμε και αυτή την κρίση και θα γίνουμε ακόμα πιο δυνατοί.

Αποστόλου Κρυσταλλία
Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος
M.Sc Πανεπιστημίου Newcastle